Viêm xoang trán là một tình trạng phổ biến nhưng thường bị hiểu nhầm, gây ra nhiều ảnh hưởng tới sinh hoạt, sức khỏe. Khi xoang trán bị viêm, bệnh nhân có thể trải qua các triệu chứng khó chịu như đau đầu, nghẹt mũi và cảm giác áp lực ở vùng trán.Vậy phải làm sao để nhận biết cũng như điều trị tình trạng này? Cùng bệnh viện Đại học Phenikaa tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Viêm xoang trán là gì?
Các xoang là hệ thống khoang trống chứa không khí và được bao phủ bởi một lớp chất nhầy mỏng trong hộp sọ. Chúng có chức năng quan trọng trong việc làm ẩm và làm ấm không khí khi đi qua đường hô hấp từ mũi, đồng thời bảo vệ hộp sọ và góp phần vào âm sắc giọng nói. Ở người có nhiều loại xoang như xoang bướm, xoang sàng trước - sau, xoang hàm, xoang trán. Trong đó xoang trán nằm ngay sau vùng mắt và trán.
Viêm xoang xảy ra khi vi khuẩn hoặc virus xâm nhập vào các xoang, dẫn đến tình trạng viêm nhiễm. Sự xâm nhập này khiến lớp niêm mạc trong xoang phù nề, sản sinh nhiều dịch nhầy, làm cho xoang bị đầy lên.
Viêm xoang trán xảy ra khi vi khuẩn hoặc virus xâm nhập vào các xoang dẫn đến tình trạng viêm nhiễm
Người mắc viêm xoang trán thường cảm thấy nặng nề ở khu vực mặt trước (nơi có các xoang). Tùy thuộc vào vị trí xoang bị viêm, các triệu chứng có thể khác nhau. Đặc trưng của cơn đau viêm xoang trán là những đợt đau rõ rệt hàng ngày, thường bắt đầu vào buổi sáng sau khi thức dậy và tăng dần đến buổi trưa, giảm dần vào giữa buổi chiều, kèm theo cảm giác nặng nề ở vùng trán.
Nếu các triệu chứng viêm xoang trán kéo dài từ 4 đến 12 tuần, được gọi là viêm xoang trán cấp tính. Nếu triệu chứng kéo dài hơn 12 tuần thì được chẩn đoán là viêm xoang trán mạn tính.
Dấu hiệu thường gặp của viêm xoang trán
Các dấu hiệu của viêm xoang trán thường tương tự như triệu chứng của viêm xoang nói chung khiến việc phân biệt giữa các loại viêm xoang trở nên khó khăn, ngay cả khi có biến chứng. Các triệu chứng thường gặp của người mắc phải viêm xoang trán gồm:
- Nước mũi trong suốt hoặc có màu vàng/ xanh, thường kèm theo cảm giác ngứa ngáy trong mũi.
- Người bệnh thường cảm thấy áp lực hoặc đau ở vùng trán và quanh mắt, đặc biệt khi cúi xuống hoặc nghiêng đầu.
- Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, thường xuất hiện ở vùng trán và có xu hướng tồi tệ hơn vào buổi sáng hoặc khi thời tiết thay đổi.
- Bệnh nhân có thể cảm thấy mệt mỏi và không có năng lượng do tình trạng viêm nhiễm kéo dài.
- Thường do dịch nhầy chảy xuống từ mũi gây kích ứng họng, làm người bệnh cảm thấy đau hoặc khó chịu khi nuốt.
- Cảm giác đau nhức ở các cơ, đặc biệt là ở cổ và lưng, có thể do phản ứng viêm toàn thân.
- Tắc nghẽn mũi khiến người bệnh khó thở, cảm thấy khó chịu và giảm khả năng ngửi.
- Bệnh nhân có thể gặp khó khăn trong việc nhận biết mùi do viêm niêm mạc trong mũi.
- Do dịch nhầy tích tụ và vi khuẩn phát triển, có thể gây ra mùi khó chịu trong miệng.
- Tùy thuộc vào mức độ viêm nhiễm, người bệnh có thể gặp sốt từ nhẹ đến cao, thường kèm theo cảm giác ớn lạnh.
- Mặc dù viêm xoang trán có thể xuất hiện với các triệu chứng trên nhưng biểu hiện có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.
Nếu triệu chứng kéo dài dưới 10 ngày, nguyên nhân gây ra viêm xoang trán cấp tính có thể là do virus. Ngược lại nếu các triệu chứng kéo dài trên vài tháng, nguyên nhân có thể liên quan đến lệch vách ngăn mũi hoặc polyp mũi.
Nguyên nhân chính của viêm xoang trán
Viêm xoang trán có thể phát sinh khi vi khuẩn hoặc virus xâm nhập vượt qua hàng rào bảo vệ tự nhiên của cơ thể, cùng với các yếu tố khác gây viêm. Một số nguyên nhân chính của bệnh lý này có thể kể đến:
- Nhiễm virus: Virus đường hô hấp trên có thể gây tắc nghẽn đường dẫn lưu xoang, dẫn đến ứ đọng chất nhầy và viêm. Người lớn có thể mắc vài lần mỗi năm, trong khi trẻ em thường mắc nhiều hơn do hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện.
- Nhiễm khuẩn: Viêm do nhiễm khuẩn thường kéo dài hơn so với nhiễm virus. Nếu có dấu hiệu nhiễm khuẩn, bệnh nhân có thể cần điều trị bằng kháng sinh. Thường sau khi nhiễm virus, hệ miễn dịch yếu đi, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.
- Dị ứng (viêm mũi dị ứng): Tiếp xúc với bụi, phấn hoa hay lông động vật có thể gây hắt hơi và ngứa, dẫn đến viêm và ứ đọng chất nhầy trong xoang, gây tắc nghẽn và viêm xoang trán.
- Lệch vách ngăn mũi: Vách ngăn mũi có thể lệch, gây khó thở và tắc nghẽn xoang, là yếu tố thuận lợi cho nhiễm trùng.
- Polyp mũi: Là khối mềm phát triển trong mũi hoặc xoang, polyp có thể gây tắc nghẽn, là yếu tố thuận lợi cho nhiễm khuẩn. Polyp mũi có thể phát sinh do nhiễm trùng tái diễn, dị ứng hoặc các bệnh hô hấp mãn tính như hen suyễn.
Nguyên nhân chính gây viêm xoang trán thường là do virus, vi khuẩn, dị ứng...
Đối tượng nguy cơ
Viêm xoang trán là tình trạng viêm nhiễm có thể ảnh hưởng đến các khoang xoang trong mũi. Những người có các vấn đề sức khỏe sau đây thường có nguy cơ cao mắc bệnh này: Viêm mũi dị ứng, bất thường cấu trúc mũi xoang, suy giảm hệ thống miễn dịch, hút thuốc lá thường xuyên.
Người bị viêm mũi dị ứng có nguy cơ cao mắc viêm xoang trán
Biến chứng thường gặp
Nếu không được điều trị kịp thời, viêm xoang trán do nhiễm trùng có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng. Vi khuẩn có thể lan ra các khu vực khác của đầu và cổ, gây nhiễm trùng sâu và có thể đe dọa đến tính mạng người bệnh.
- Viêm màng não: Nhiễm trùng có thể ảnh hưởng đến màng não và dịch não tủy, gây ra tình trạng viêm màng não.
- Nhiễm trùng tại các vùng khác: Vi khuẩn từ viêm xoang có thể lây lan đến xương, gây viêm tủy xương, hoặc lan đến da, dẫn đến viêm mô tế bào.
- Ảnh hưởng tới thị lực: Nếu nhiễm trùng lan đến hốc mắt, người bệnh có thể gặp các vấn đề về thị lực, thậm chí có nguy cơ mù lòa.
Viêm xoang trán do nhiễm trùng có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời
Các phương pháp chẩn đoán
Khi nghi ngờ các dấu hiệu của viêm xoang trán, bạn cần tới các cơ sở y tế để thăm khám. Lúc này để chẩn đoán tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ dựa theo các phương pháp dưới đây:
Thăm khám lâm sàng
Quá trình chẩn đoán viêm xoang cấp tính thường bắt đầu bằng việc khám lâm sàng. Bác sĩ sẽ sử dụng ngón tay để ấn nhẹ lên các xoang nhằm xác định vị trí bị viêm. Một dấu hiệu quan trọng để nhận biết là sự đau nhức tại điểm đau Ewing, nằm ở 1/3 phía trong của cung lông mày, điều này cho thấy có khả năng bệnh nhân mắc phải viêm xoang trán.
Ngoài ra bác sĩ có thể thực hiện soi mũi bằng đèn để kiểm tra tình trạng viêm nhiễm, sự hiện diện của polyp, khối u hoặc bất thường khác trong khoang mũi.
Thăm khám cận lâm sàng
Viêm xoang trán có thể được chẩn đoán thông qua các triệu chứng lâm sàng như chảy nước mũi, nghẹt mũi, đau đầu và đau nhức vùng trán cùng với tiền sử bệnh tai mũi họng. Ngoài ra một số xét nghiệm cận lâm sàng có thể được chỉ định để hỗ trợ cho việc chẩn đoán.
- Chụp CT và MRI: Hai phương pháp này giúp xác định mức độ viêm xoang và trong một số trường hợp, chẩn đoán phân biệt hoặc tìm nguyên nhân gây bệnh. Tuy nhiên, các hình ảnh này không được khuyến khích cho các trường hợp viêm xoang cấp tính không có biến chứng.
- Nội soi mũi: Bác sĩ sẽ sử dụng một ống nội soi có gắn camera để kiểm tra tình trạng bên trong mũi và các xoang, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
- Chọc dò tủy sống: Phương pháp này được sử dụng để lấy mẫu dịch não tủy nhằm chẩn đoán viêm màng não. Tuy nhiên chỉ thực hiện khi nghi ngờ có biến chứng nội sọ, sau khi đã loại trừ áp xe não bằng các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác.
Nội soi mũi là phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng viêm xoang trán phổ biến
Phương pháp điều trị viêm xoang trán
Mục tiêu điều trị viêm xoang trán là làm giảm sự tích tụ dịch nhầy và giữ cho các xoang thông thoáng. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây tắc nghẽn, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị khác nhau.
- Điều trị viêm xoang trán do virus: Phương pháp điều trị thường bao gồm nghỉ ngơi, uống đủ nước và sử dụng thuốc xịt mũi hoặc thuốc thông mũi không kê đơn.
- Điều trị nguyên nhân do vi khuẩn: Trong trường hợp nhiễm trùng, kháng sinh sẽ được chỉ định điều trị viêm xoang trán. Amoxicillin-clavulanate thường được sử dụng trong 7–14 ngày cho bệnh nhân không dị ứng với penicillin nếu bệnh không gây ra biến chứng. Nếu có biến chứng, bệnh nhân cần nhập viện để điều trị bằng kháng sinh tĩnh mạch và truyền dịch. Có thể cần phẫu thuật nội soi hoặc chọc dò xoang trán để dẫn lưu dịch. Trong trường hợp có áp xe nội sọ, phẫu thuật mở hộp sọ sẽ được thực hiện.
- Điều trị nguyên nhân do dị ứng: Sử dụng thuốc xịt mũi corticosteroid và thuốc kháng histamin có thể giúp giảm triệu chứng viêm xoang trán. Thuốc thông mũi chứa phenylephrine hoặc oxymetazoline cũng có thể được chỉ định để giảm nghẹt mũi. Tuy nhiên bác sĩ khuyến cáo không nên dùng lâu dài vì có thể gây tác dụng phụ và tương tác với thuốc kê đơn, dẫn đến nguy cơ huyết áp cao. Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có chỉ định điều trị phù hợp.
- Điều trị viêm xoang trán do lệch vách ngăn hoặc polyp mũi: Phẫu thuật có thể được xem xét trong trường hợp lệch vách ngăn hoặc polyp mũi để điều trị triệt để và cải thiện sức khỏe cũng như chức năng của xoang.
Tùy thuộc vào nguyên nhân, bác sĩ chỉ định phương pháp điều trị viêm xoang trán khác nhau
Ngoài điều trị bằng thuốc và phẫu thuật, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp chữa viêm xoang trán tại nhà sau:
- Hít hơi nước ấm giúp giảm đau và nghẹt mũi. Không nên lạm dụng để tránh tổn thương niêm mạc mũi.
- Vệ sinh mũi bằng nước muối giúp giảm triệu chứng, thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Sử dụng tinh dầu bạch đàn, bạc hà hoặc hoa cúc để giảm khó chịu. Đổ nước và thêm vài giọt tinh dầu vào máy xông, đặt ở đầu giường khi ngủ.
Biện pháp phòng ngừa
Viêm xoang trán có thể do vi khuẩn, virus, dị ứng hoặc lệch vách ngăn mũi. Để phòng ngừa, cần thực hiện các hoạt động sau:
- Bảo vệ tai, mũi, họng để tránh bị cảm lạnh.
- Tiêm vắc xin phòng bệnh cúm mùa và các bệnh liên quan đến đường hô hấp.
- Đeo khẩu trang khi ra ngoài để giảm nguy cơ lây nhiễm.
- Tránh ăn uống đồ lạnh như nước đá, có thể kích thích niêm mạc họng.
- Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân dị ứng như khói bụi, phấn hoa, lông động vật.
- Điều trị sớm các bệnh về mũi, họng để ngăn ngừa biến chứng viêm xoang.
- Ăn uống đủ chất và tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức đề kháng.
- Nếu viêm mũi lặp lại nhiều lần, nên đi khám để tìm nguyên nhân.
Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân dị ứng tránh nguy cơ mắc viêm xoang trán
Các câu hỏi thường gặp
Đau đầu vùng trán có phải do viêm xoang trán không?
Đau đầu ở vùng trán có thể là dấu hiệu của viêm xoang trán, thường đi kèm với triệu chứng như sổ mũi hoặc ho. Tuy nhiên đau đầu cũng có thể xuất phát từ các nguyên nhân khác như căng thẳng hoặc các vấn đề liên quan đến não và dây thần kinh.
Ngồi trong phòng máy lạnh có làm triệu chứng viêm xoang trán nặng hơn không?
Việc ngồi trong phòng máy lạnh thường xuyên có thể làm triệu chứng viêm xoang trán trở nên nghiêm trọng hơn. Không khí lạnh có thể kích thích niêm mạc xoang, gây viêm và cảm giác khó chịu. Nếu không khí trong phòng quá khô, điều này cũng có thể làm khô niêm mạc xoang, làm tăng các triệu chứng như đau và tắc nghẽn.
Viêm xoang trán nếu không điều trị thì sao?
Nếu không được điều trị, viêm xoang trán có thể kéo dài và gây tổn thương mô trong xoang, làm triệu chứng trở nên nặng hơn. Hơn nữa, viêm xoang lâu ngày có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như:
- Giảm thị lực hoặc các vấn đề về mắt do áp lực từ viêm xoang.
- Trong trường hợp hiếm, nhiễm trùng có thể lan đến não, gây ra biến chứng như viêm màng não hoặc áp xe não.
Có những cách nào giúp giảm viêm xoang trán tại nhà?
Để giảm triệu chứng viêm xoang trán tại nhà, bạn có thể thử những phương pháp sau:
- Sử dụng nước muối sinh lý để làm sạch và giữ ẩm niêm mạc xoang.
- Dùng máy tạo độ ẩm để giảm khô và kích ứng.
- Đặt khăn ấm lên vùng trán để giảm áp lực trong xoang.
- Làm loãng dịch nhầy bằng cách bổ sung đủ lượng nước cho cơ thể
- Đảm bảo ngủ đủ giấc và giảm căng thẳng để hỗ trợ hệ miễn dịch.
- Hạn chế tiếp xúc với khói thuốc, bụi bẩn và các tác nhân dị ứng.
Viêm xoang trán là một bệnh lý phổ biến có thể gây ra nhiều khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Nhận biết sớm các dấu hiệu và nguyên nhân của bệnh hãy tới ngay Bệnh viện Đại học Phenikaa để có phương pháp chẩn đoán và điều trị phù hợp.
